Aracın Çekişi Neden Düşer? Supap Ayarı Bozuksa Nasıl Anlaşılır?

Aracın Çekişi Neden Düşer? Supap Ayarı Bozuksa Nasıl Anlaşılır?

Motorun çekişinin düşmesinin 3 temel sebebi; ateşleme sistemi, elektronik donanım (sensör) arızası veya motor mekaniği arızasıdır.  
Ateşleme Sistemi Arızası: Benzinli motor arızası söz konusu olduğunda ilk şüphelenilmesi gereken kısım ateşleme sistemidir, ateşleme bobini (veya bobinleri) sağlam olmalı, buji kabloları ve bujiler sağlıklı durumda olmalıdır. Bujilerin tırnak aralığı aracın katalog değerinde ve birbirine eşit olmalıdır. Ateşleme sistemi arızası, yanmanın kalitesini düşürdüğü için motorun çekişini düşürürken, yakıt tüketimini aşırı arttırır. Rölantide düzensizlik (dalgalanma görülebilir). Ateşleme sistemi açısından: (Bkz: Düzensiz Rölanti-Vuruntulu Çalışma-Düşük Çekiş
Sensör Arızası: Sensör arızası şüphesi için, en kesin teşhis yöntemi aracın yetkili serviste bilgisayara (diyagnosik test  cihazına) bağlanmasıdır. Böylece yanlış teşhis ve gereksiz masraftan kaçınılmış olur. Sensör arızası teşhis edilmişse ilgili sensörün değiştirilmesi gerekir. (Bkz: Araçtaki Tüm Sensörler)
İlk yapılması gereken işlem: arıza hafızasını kontrol ettirmektir. 

Motor Mekaniği Arızası: Supap sistemi arızası; supap ayarının bozulması, supapların erimesi, silindir kapak contasının yanması-bozulması (buradan kompresyon kaçağına sebep olabilir), araç turboluysa turbo şarj arızası, segmanların aşınması (özellikle kilometresi ilerlemiş araçlarda segmanların aşınması da kompresyon kaçağına sebep olabilir), silindir kapak contasının yanması-kaçırması. (Bkz: Kompresyon Kaçağı)
Bu yazıda supap ayarının bozuk olması durumu incelenecektir. 

Supap Ayarı Neden Yapılır?
Motorda çekişin düşmesinin yaygın sebeplerinden biri de supap arızasıdır. Supaplar erimiş veya supap ayarı bozulmuş olabilir. Özellikle lpg li araçlarda supap erimesi veya supap ayarının bozulması sık görülen bir durumdur. Lpg'li araçlar için 30.000 - 50.000 kilometrede bir supap ayarı önerilir. 
Supaplar eridiğinde, silindirde kompresyon kaçağı meydana gelir çünkü basınçlı hava buradan dışarı kaçar. Çekiş düşer, hızlanmada kesiklik yaşanır, rölanti bozulur (stop bile edebilir), yakıt aşırı artar. 
Supap ayarının bozulması ise daha iyimser bir arızadır, supap erimesine göre. Supap ayarının bozulmasıyla, külbütör kolunun (piyanonun) supap kafasına basma zamanlaması ve miktarı bozulur.
Ateşleme sistemi iyi durumda, motorda sensör arızası yok (örneğin hararet sensörü, maf sensörü arızası vb.), çekiş düşüklüğü motor hem benzindeyken hem gazdayken (lpg) meydana geliyorsa; supaplara yönelebilir. 
Arıza sadece lpg'deyken meydana geliyor, benzindeyken normale dönüyorsa; lpg sistemi kontrol ettirilmeli. Veya tam tersi: lpg'deyken normal, benzindeyken anormalse benzin sistemi (pompa, enjektörler, filtre vb.) kontrol ettirilmeli.

Supap Ayarı Bozuksa Nasıl Anlaşılır ?

*Motor kompresyon kaçırır, 
*Çekiş düşer, 
*Motor soğukken çekiş iyice düşer (özellikle sabahları), 
*Rölanti bozulur, bazen stop etme sorunu görülebilir,
*Motor titreşimli - sarsıntılı çalışır,
*Supap vurma sesi duyulabilir
*Yakıt tüketimi artar,
*Egzozdan aşırı duman (beyaz) atabilir, 
*Soğuk ilk çalıştırmada çiğ benzin kokusu gelebilir. 

Supap ayarının bozulmuş olduğu, özellikle soğuk motorda daha net belirgindir çünkü motor soğukken bu boşluk miktarı daha da artar, metaller ısınınca genleşir ve bu boşluk kısmen azalabilir. Bu sebeple özellikle motor soğukken aracın yokuş çıkmaması, rampada bayılması gözlenebilir. Motor ısındığındaysa, çekiş bir miktar artabilir veya soğukken çıkılamayan yokuş artık çıkılabilir. Motorda eğer supap erimesi meydana gelmişse, motor soğukken de sıcakken de çekiş düşük olacaktır, hızlanmada kesiklik, tekleme vb. görülecektir. (Bkz: Supap Ayarı Nasıl Yapılır?)

Motorun bu düzensiz çalışması genelde motor arıza lambasını yakacaktır. Motor arıza lambasının yanıp söndüğü görülebilir, bazen motorun gaz pedalına tepki vermediği görülebilir, bu sırada motor arıza moduna geçmiştir devrin yükselmesine izin vermez, motoru stop edip tekrar çalıştırınca tekrar normale! (arızalı da olsa) dönebilir.

Supap ayarı bozulduğunda P0300 hata kodu test cihazında görülebilir, açıklaması motorun kompresyon kaçırmasıdır. Ayrıca düzensin çalışan motorun egzoz emisyonları da artacağından, katalitik konvertör çalışma hatası da alınabilir çünkü egzoda o kadar çok CO ve HC emisyonu vardır ki, katalitik konvertör yeterince temizleme yapamaz. Motorun çalışmasındaki arıza durumu çok ciddiyse, katalitik konvertörün kirlenip-tıkanması-bozulması ihtimali doğabilir. 

Supap Ayarını Kim Yapar ?

Motorun supap sisteminde, supap boşlukları çok hassas olarak belirlenmiştir, egzoz ve emme supaplarının boşluk miktarı farklıdır. Supap boşlukları mutlaka aracın-motorun katalog değerlerine uygun olarak yaptırılması gerekir. Bu sebeple ayarı yapacak ustanın niteliği ve bu ayar değerlerini bilmesi çok çok önemlidir. 

Supap Ayarı Yapılmazsa Ne Olur ?

Bozuk supap ayarıyla aracı kullanmak, motora zarar verir ve daha büyük arızaların oluşmasına sebep olabilir, bu durum ise masrafı daha da arttıracaktır. Ayrıca bozuk supap ayarı yakıt tüketimini arttıracağından, yakıta fazladan para vermek yerine supap ayarı yaptırmak mantıklı olacaktır. (Bkz: Supap Sistemi(Bkz: Supap Ayarı Nasıl Yapılır?) (Bkz: Tüm Oto Arızaları)

Yorumlar

  1. Aracim sabahlari ilk marsta tekleyerek calisiyo 30 saniye kadar rolantide calisir durumda bekleyip gaza yuklendigimde stop edicek gibi oluyo sonradan sahlaniyo gazi saliyom stop eder gibi oluyo duzeliyo 1 km gittikten sonra bu sorun kalkiyo motor isinmis oluyo ama cig benzin kokusu ara ara geliyo subap ayarindan olabilirmi

    YanıtlaSil
  2. Ustam bende auris 1.6 brc tüplü araç var. Ustam beni sorum olacak. Benim auris 1.6 brc tüplü aracım var. Motor arıza lambası bazen yanıp bazen sönüyo. Bilgisayara taktıgımızda ateşleme bobini arızası veriyo bobinleri yer degiştiriyoruz yine aynı bobini arıza veriyo. Tüpçüye götürmemizi istediler onlarda tüp arızası olsa ateşleme arızası göstermez dedi öyle kaldık. Aracın motor ışıgı yandıgında hem tüpte hem benzinde gaz yemiyo sonra birden gaz normale dönüyo. Işık yanmadıgı zaman normal seyrinde çalışıyor. Sorun ne olabilir ustam

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam aynı sorun bende de oldu çözüm olarak ne yaptınız

      Sil
    2. Lpg arızası , arıza lambasını yakar, bahsettiğiniz şikayetler olur, tekleme, çekiş düşüklüğü, belli bir devirde tutup bırakma vs.

      Sil
  3. Supap ayarı bozuksa bujiyi kurumlastirirmu

    YanıtlaSil
  4. Ustam benim racima yeni subop ayari yaptirdim aracta devir dalgalanmasi olmaya basladi bide bujiler deyisti subop ayariyla beraber ondan sonra aracimda devir dalgalanmasi olmaya basladi sizce subop ayarimi olmadi bujilerdemi bisey var usta bujiler 50 tl aldi iy bujimi dedim evet dedi

    YanıtlaSil
  5. Ustam arabam Tofaş 1.6 düz motor kalkarken ve giderken bazen aşırı tekleme çukurlara girdiğimde anlık gaz kesintisi yapıyor bujileri yeni değiştirdim sıkıntısı ne olabilir

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İyi bir elektrikçi git bende de aynı sıkıntı vardı. Tüp beynine vurunca hatta gazı kesiyo araç stop ediyordu.. Bobinlere gelen ataeşlemeyi yapan hatlarda leğimler var onlar kopmuştur.. 1 ay sonunda ancak anladılar.. Sigorta kutusunu değiştir diyen oldu, aks sensörü değiş diyen oldu, beyinde arıza var diyen oldu.. 150 TL ye hallettim çok şükür işi..

      Sil
  6. Benim focus 1 benzin ve lpg ile çalışan bir aracım var .Sıkıntı yolda giderken araç anlık tekleme yapıyor.Sarsılıyor.Nedenini bilen lütfen yazabilirmi..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ateşleme sistemi ya da lpg den olabilir

      Sil
  7. Bizim ford transit 2006 jumbo var ön tekerlekleri uzun yolda çekişten düşüyor arabayı tutuyor gibi ve jantlar aşırı ısınıyor hiç bir tamirci yapamadı nedeni nedir

    YanıtlaSil

Yorum Gönder