EDL Elektronik Diferansiyel Kilit Sistemi Nasıl Çalışır ? (Animasyon - Video Anlatım)

EDL Nedir ? Elektronik Diferansiyel Kilit Sistemi Nasıl Çalışır ? 

EDL'nin açılımı (electronic differential lock), elektronik diferansiyel kiliti'dir. Bazı kaynaklarda EDS diye de geçer. İsmi diferansiyel kilidi olsa da diferansiyelde herhangi bir kilitleme işlemi yapmaz, diferansiyel klasik "açık" diferansiyeldir. Elektronik diferansiyel kilidi, diferansiyel kilidi veya sınırlı kaymalı (torsen, viskoz vb.) diferansiyelllerin kullanımına alternatif bir çözümdür. Diferansiyel kilitlerinin mekanik olarak kilitlenerek oluşturduğu sonuca; elektronik diferansiyel kilidi bambaşka bir prensiple çalışarak ulaşır. Amaç, bir tekerlek tutunmayı kaybedip patinaj yaptığında, torku yere tutunan diğer tekerleğe aktarabilmektir. (Bkz: Diferansiyelin Çalışması ve Tork Aktarımı) 

EDL Ne İşe Yarar?

Elektronik diferansiyel kilidi, binek araçlarda 40 km/h hızın altında, dört çekerli araçlarda 80 km/h hızın altında, elektronik kontrol ünitelerinin kontrolü altında otomatik olarak çalışan (devreye giren-çıkan) bir sistemdir.
Araçlarda genellikle EDL sistemini manuel olarak çalıştırmak için bir buton bulunur, sürücü gerek gördüğün elektronik diferansiyel kilidini kendisi açıp kapatabilir (limit hızların altında).
EDL Sisteminin görevi, farklı çekiş tekerleklerinin, farklı yol şartlarına maruz kaldığında, çekişin eşit bir şekilde dağılmasını sağlamaktır. Her tekerlekte ayrı ayrı bulunan tekerlek (abs) hız sensörlerinden anlık olarak tekerlek hız bilgisi, elektronik kontrol ünitesine gönderilmektedir. Kontrol ünitesi, tekerleklerden birinini yavaş, diğerinin hızlı döndüğünü algılarsa, EDL sistemini çalıştırarak hareketin eşit şekilde tekerleklere aktarılmasını sağlar.



Örneğin, sağ teker buz ya da çamur zeminde, sol teker kuru zemindeyken, buzlu veya çamurlu olan taraftaki lastiğin sürtünme katsayısı çok düşük olacağından, bu tekerlek patinaj çekecektir, öyle ki diğer kuru zemindeki tekerleğin döndürme kuvveti çok az olacak ve araç kesinlikle ilerlemeyecektir. Bu durumda döndürme kuvvetinin kuru zemindeki tekere iletilebilmesi için, diferansiyelde aks millerinin kilitlenmesi gerekir. Böylece, çamura batmış olan tekerlek patinaj çekip aracı ileri itmeye hiç bir katkı sağlamasa bile, kuru zemindeki tekere gönderilen döndürme hareketiyle araç hareket edip kurtulabilecektir.

EDL sistemi, sürtünme katsayısı düşen ve patinaja başlayan tekerleğin hızını, elektrohidrolik olarak frenleyerek, torkun kuru tekerleğe daha fazla akmasını sağlar. Böylece, eğer aracın tek tekeri patinaja kapılıp ilerlemiyorsa, torku diğer tekerleğe ileterek aracın kurtulup ilerlemesini, çekiş performansının iyileşmesini, araç hareket halindeyse daha stabil hareket etmesini edl sistemi sağlamış olur.(Bkz: Çekiş Sistemleri ve Güç Aktarma Organları)

EDL ve ASR Sisteminin Farkı Nedir ?

Çok benzer şekilde çalışırlar. ASR sistemi özellikle kalkışlarda patinaj yapan tekerleğe frenleme yaparak patinajı önler; EDL ise yazılıma bağlı olarak farklı hızlarda da devreye girebilir, çekişi düzenler.
Teker hızları farkı eşik değerin altına düştüğünde sistem kendiliğinden devreden çıkar. ESP ile beraber çalışır.
EDL Sistemi Animasyon-video:

4 çeker araçlarda, tekerlere gönderilen tork (döndürme kuvveti) ön ve arka tekerleklere farklı olmak üzere de dağıtılabilmektedir. Ön ve arka tekerleklere hareketin bu şekilde dağıtılması, vites kutusuna ilave edilen bir dağıtıcı dişli kutusuyla gerçekleşir. (Bkz: Dört Tekerden Çekiş Sistemi)